top of page

Το νερό στην πόλη μας

Το χαρακτηριστικό του πλανήτη μας που ξεχωρίζει από το διάστημα είναι η κυριαρχία του νερού και γι’αυτό η Γη χαρακτηρίζεται και ως ο «μπλε πλανήτης». Όμως, παρά τη μεγάλη ποσότητα του νερού το 97% είναι αλμυρό νερό (θάλασσες και ωκεανοί) το 2% είναι γλυκό νερό δεσμευμένο στους πάγους και μόλις το 1% είναι γλυκό νερό, επιφανειακό και υπόγειο (κυρίως υπόγειο). Έτσι, είναι προφανές ότι η ποσότητα του γλυκού νερού που είναι εύκολα προσιτή στον άνθρωπο είναι πολύ περιορισμένη και είναι τα επιφανειακά νερά και τα υπόγεια νερά που μπορούν να αντληθούν.

 

Το διαθέσιμο νερό σε ένα τόπο εξαρτάται από τα φυσικά χαρακτηριστικά του, όπως είναι το ανάγλυφο αν έχει βουνά, λόφους, κ.λπ. η σύσταση του εδάφους και τα πετρώματα, τα υπόγεια νερά, κ.λπ. Επίσης, εξαρτάται από τις κατακρημνίσεις δηλ. τη μέση βροχόπτωση που λαμβάνει χώρα καθώς και την εξατμισοδιαπνοή δηλ. τη διαπνοή των φυτών και την εξάτμιση του νερού από την επιφάνεια του εδάφους, των ποταμών, λιμνών, κ.λπ. Οι κατακρημνίσεις εμπλουτίζουν τα επιφανειακά νερά δηλ. λίμνες, ποτάμια, ρέματα καθώς και τα υπόγεια νερά. Άλλος ένας υδάτινος πόρος είναι οι πηγές όπου το νερό είναι συνήθως καλής ποιότητας.

 

Η λεκάνη απορροής είναι μία περιοχή της επιφάνειας του εδάφους στην οποία συγκεντρώνονται οι κατακρημνίσεις που στη συνέχεια καταλήγουν σε ένα κεντρικό σύστημα. Αυτό το κεντρικό σύστημα μπορεί να είναι ένα ποτάμι ή ένα ρέμα που καταλήγει στη θάλασσα ή μία λίμνη.

 

- Μια τεχνική που ενδυναμώνει τη λειτουργία των ποταμιών και των χειμάρρων είναι αυτή της κατασκευής μικρών φραγμάτων μέσα στην κοίτη τους, που επιβραδύνουν τη ροή του νερού, ώστε να απορροφάται καλύτερα το νερό και να ανανεώνονται τα υπόγεια νερά.                         

-Κάποιες παράκτιες πόλεις προχωρούν στην αφαλάτωση του θαλασσινού νερού και του υφάλμυρου (υπόγειου) νερού. Η αφαλάτωση ανήκει στους λεγόμενους «μη συμβατικούς» υδατικούς πόρους όπως και η αξιοποίηση του νερού που παράγεται από την επεξεργασία των λυμάτων.                                                                                                                                                  

- Στα μεγάλα αστικά κέντρα το νερό που ρέει άφθονο από τις βρύσες συχνά ταξιδεύει μέσα από σωλήνες εκατοντάδων χιλιομέτρων. Αυτό έχει σημαντικό κόστος για την οικονομία και τα οικοσυστήματα. Οι πολίτες συνήθως αγνοούν αυτή την πραγματικότητα. Το νερό από ποτάμια, λίμνες και υπόγεια νερά δεσμεύεται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες στις πόλεις. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και για να καλυφθούν οι ανάγκες για την άρδευση μεγάλων γεωργικών εκτάσεων.

 

Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω για τη σωστή διαχείριση του νερού χρειάζεται:             

(α) Να περιορίσουμε την κατανάλωση του νερού.                                                                              

(β) Να αξιοποιήσουμε όλες τις κατακρημνίσεις, δηλαδή να συλλέγεται το νερό της βροχής σε υπέργειες ή/και υπόγειες δεξαμενές και σε μικρά φράγματα.                                                          

(γ) Να ενισχύσουμε το έδαφος για να συγκρατεί και να απορροφά το νερό και έτσι να εμπλουτίζεται ο υδροφόρος ορίζοντας με αναβαθμίδες (πεζούλες) σε πλαγιές.                             

(δ) Να αξιοποιήσουμε εναλλακτικούς υδατικούς πόρους όπως είναι το «γκρίζο» νερό, τα επεξεργασμένα λύματα και το αφαλατωμένο νερό (με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας).

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης και Προστασίας     των Υδατικών Πόρων http://itia.ntua.gr/el/docinfo/782/ 

ΠΗΓΕΣ
ΥΠ.ΠΟ.-ΜΕΛΤ «Το Νερό Πηγή Ζωής, Κίνησης, Καθαρμού» Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης, Αθήνα, 1999. ΥΠ.ΠΟ. Δ/νση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων «Περί υδάτων- Το νερό στο Βυζάντιο» Ντιάνα Ζαφειροπούλου (επιμ.) , Αθήνα, 2000. Σκούλλος Μ., Αλάμπεη Α., Μαλωτίδη Β., Βαζαίου Σ., Μπουλουξή Α., (2003) «Το Νερό στη Μεσόγειο» Εκπαιδευτικό Υλικό, ΜΙΟ-ECSDE & GWP-Med, Αθήνα). Γκράσσος Γεώργιος & Βίγκλας Παναγιώτης «Οι κρήνες της Μακρινίτσας, ένα στοιχείο του λαϊκού πολιτισμού ως διαθεματικό εκπαιδευτικό εργαλείο», Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου Λαϊκός Πολιτισμός και Εκπαίδευση, 29/9-1/10/2006, Βόλος. Γιαννάκη Σοφία «Οικιακή χρήση του βρόχινου νερού με τις «σύγχρονες στέρνες» 2ο Τεύχος του Ηλεκτρονικού Περιοδικού ΜΟNUMENTA, Δεκέμβριος 2007 (Ανασύρθηκε από: http://www.monumenta.org/τελευταία επίσκεψη: 06/2014)  ΕΥΔΑΠ Φωτογραφικό Λεύκωμα, Αθήνα, 1999. Λάμπρου Ιωάννης «Ύδωρ νεαρόν Το Δώρο των Θεών» Εκδ.  Δεσμός, Αθήνα 2012. Ζαβιτσάνου Γεωργία «Επιστροφή στις στέρνες», ΟΙΚΟ της Καθημερινής, 04/08/2008. Πυλαρινός Γιώργος «Ιστορίες τση στέρνας (Ι): Πως φτιάχνεται η στέρνα;» Ζακυνθινά Στιγμιότυπα (Ανασύρθηκε από http://users.sch.gr/gpylarinos/index2.html/τελευταία επίσκεψη: 06/2014)   Σκούλλος Μιχαήλ, Αλάμπεη Αργυρώ, Μαλωτίδη Βασιλική, «Το άλλο νερό: Εκπαιδευτικό υλικό για τους μη συμβατικούς υδατικούς πόρους στην Κύπρο», GWP-Med & MIO-ECSDE, 2014. Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού «Νερό για τα νησιά» Πρόγραμμα Αειφόρο Αιγαίο, Αθήνα 2011. Approach to Strategic planning for Integrated Urban Water Management (IUWM), «SWITCH: Sustainable Water Management in the City of the Future» European Commission 6th Framework Programme (FP6), 2010. (Ανασύρθηκε από http://www.switchurbanwater.eu/ τελευταία επίσκεψη 06/2014)

bottom of page